Vi finn harar over nesten heile verda, i ørkenen i Afrika og på kalde Svalbard. Haren har tydelegvis mange gode strategiar for å overleve ulike temperaturar og årstider. Kva gjer han for å overleve vinteren i nord?
Undersøking: Sit på ein ballong!
I dette eksperimentet skal du undersøkje kva som skjer når du sit på ein ballong fylt med luft.
Utstyr:
- ein ballong til kvar
- ein stol
Framgangsmåte:
- Blås opp ballongen til den er litt mindre enn ein fotball.
- Knyt igjen.
- Legg ballongen på stolen din og hald i knuten.
- Sett deg forsiktig, forsiktig på den!
- Sitt på ballongen i nokre sekund og kjenn etter om det skjer noko.
Fagleg forklaring:
Kjende du at du vart litt varm i baken då du sat på ballongen? Kvifor? Og kva har dette med harane å gjere?
Luft som varmeisolator
Å varme opp luft krev lite energi. Då du sat på ballongen, var kroppsvarmen din nok til å auke temperaturen i lufta inne i ballongen så mykje at du kjende at det vart litt varmare. Då erfarte du at luft er ein veldig god varmeisolator. Det betyr at luft kan brukast til å halde oss varme. Om vinteren bruker vi ofte klede av ull. I ull er det mange små lommer med luft. Kroppen din varmar opp lufta og luftlommene er med på å halde deg varm. Det er ikkje berre vi menneske som bruker luft som varmeisolator. Det gjer mange dyr òg, og haren er eitt av desse.
Les meir:
natursekken.no: Har varmeisolasjon noko med lydisolasjon å gjere?
forskning.no: Haren slit med fargen når klimaet endrar seg